Thân chào các bạn, "lính mới" gia nhập diễn đàn, xin đóng góp, chia sẻ vài ý kiến với những bạn đam mê khiêu vũ. Hy vọng, có thể cùng thảo luận với mọi người về kinh nghiệm khi luyện tập... và các anh chị đi trước có thể góp thêm ý kiến cải thiện phần "nghiên cứu" của em.
Thiết nghĩ, mình cũng như mọi người ở đây, đều bắt đầu học khiêu vũ từ những bước cơ bản, tập đếm, tập nghe nhạc và chuyển động theo nhạc. Sau hơn một năm luyện tập, mình xin sẻ chia vài ý kiến sau, về những vấn đề Cơ Bản của Cơ Bản:
1- Có bao giờ các bạn tự hỏi, sao người ta nhảy đẹp quá, mình cố gắng tập theo mà không được? Chúng ta, được sự trợ giúp của Internet, học gần như là dễ dàng hơn so với thế hệ trước rất nhiều. Nhưng khuyết điểm, chúng ta có thể trở thành những "youtube-dancer", cho dù có bắt chước được những cử động uyển chuyển nhưng trong video đi nữa thì cũng khó có thể đạt được mức độ sống động, nếu như ta không hiểu, hành động đó có động lực, xuất phát từ đâu?
Điều lưu ý đầu tiên theo mình là Posture - tư thế. Khác với tư thế lúc đi lại thường ngày, càng không giống với tư thế nhảy của các vũ công sống ở Nam Mỹ, mặc dù những gì chúng ta đang tập có tên gọi những vũ điệu Mỹ La-Tinh, khi mà mọi người dùng sức trực tiếp từ chân để đi lại hay để khiêu vũ ở Nam Mỹ thì ở châu Âu, nó được "cải biến" một ít, dùng sức từ chân tới hông, lên eo và từ đó sức mới được "giải phóng" để di chuyển phần thân trên (tới trước hoặc sau) thông qua chuyển động của hông. Thân trên di chuyển trước, sau đó chân theo sau, là cơ sở tạo nên bước nhảy. Nếu nói không dẫn chứng thì rất khó để hình dung, vậy cuối cùng, phần sức được tập trung ở đâu, làm sao dùng thân trên để nhảy?
Theo hình minh hoạ, chúng ta chỉ quan sát phần thân trên được giới hạn bởi 4 chấm ở vai và xương hông, tạo thành hình chữ nhật. Khi ta kẻ hai đường chéo, thì điểm giao nhau của hai đường chéo là nơi mà sức được chuyển từ chân về. Khi chúng ta có đúng tư thế, chân không có vai trò là động lực chính giúp cơ thể duy chuyển, thì lúc đó, ngoài trừ Paso Doble (dùng sức trực tiếp từ chân), 4 điệu nhảy khác sẽ trông nhẹ nhàng, và thoải mái hơn rất nhiều cho người bản thân người nhảy lẫn người xem. Chính vì thế, các vận động viên chuyên nghiệp, khiêu vũ rất nhẹ nhàng, lã lướt trên sàn. Họ hoàn toàn có thể kiểm soát được tốc độ và sự linh hoạt của đôi chân, vì lúc cần nhanh, họ đơn giản điều tiết phần sức về chân, lúc chậm họ khống chế phần sức lại, tạo nên một phần trên cơ thể vững vàng để cho bạn nhảy nữ có điểm tựa vững chắc để tạo hình hoặc thực hiện các động tác khó. Điều cực kỳ quan trọng là Posture không được tạo thành từ chỉ cơ bắp, mà còn các yếu tố khác từ xương đến hơi thở...
2- Tay. Theo quan sát, mình nhận thấy có rất nhiều bạn múa tay rất đẹp, nhưng hoàn toàn không "ăn nhập" gì với chuyển động của tổng thể bên trên, như vậy, việc đó sẽ làm giảm giá trị bài diễn nếu đi thi đấu. Vậy làm thể nào để điều tiết năng lượng từ cơ thể về tay lúc ta cần? Hãy cùng nhau quan sát hình minh hoạ tiếp theo và hiểu cấu tạo cơ thể hoàn toàn cho phép ta thực hiện điều đó, chỉ cần chúng ta đưa các bộ phận về đúng vị trí của nó.
Bên trên, chúng ta thấy, giữa phần tay và bộ xương sườn được liên kết ở phía sau thông qua xương bả vai (màu vàng). Tất cả những gì ta cần làm khi tạo tư thế nhảy đúng, là thu vai về sau, và kéo xương bả vai xuống, - về sau và xuống - để nó liên kết với khung xương. Lúc đấy, chuyển động của khung xương sẽ trở thành động lực cho chuyển động tay, đôi khi, bạn có thể sẽ ngạc nhiên vì hiệu quả luyện tập vì đôi tay bạn chuyển động linh hoạt và tự nhiên trong khi bạn không hề để ý hay dành sự chú ý đặc biết cho nó.
Cấu tạo cơ thể tự nhiên cho ta rất nhiều lợi thế, nếu ta chú ý đến nó, lắng nghe nó. Đối với mình, mình đến lớp, cô, thầy dạy cho vài figures, mình học và để đó, không tập ngay. Mình phải "bàn bạc" lại với cơ thể mình, với những Figure này, mình phải làm gì để, chuyển động thế nào để nó có thể hiệu quả với cơ thể mình, chứ không chỉ hiệu quả trên cơ thể người khác Đó là cách học của mình.
Sau một thời gian suy nghĩ về phần còn lại, mình nhận ra một điều, để diễn đạt ý mình muốn đến với người đọc thông qua ... ngôn từ thì quả thật là quá khó hiểu khi huyền thoại Isadora nói về nghệ thuật múa rằng: "If I could tell you what it meant, there would be no point in dancing it. " Sự thật là vậy, múa nói chung hay khiêu vũ nói riêng, để ta sống trong những khoảng khắc mà ta không thể nào diễn tả được bằng lời nói. Như việc nắm lấy tay người bạn nhảy và sống trong từng giai điệu ... niềm vui đấy có thể gọi là hạnh phúc mà khi ta thốt lên: "Tôi thấy mình thật hạnh phúc." thì khoảnh khắc hạnh phúc ấy cũng vụt mất. Nhưng mình vẫn mong muốn chia sẽ với các bạn về luyện tập phần thân trên, vì theo mình nó là rất quan trọng trong khiêu vũ thể thao. Ngay cả huấn luyện viên (HLV, mình dùng huấn luyện viên nhá, vì đây là một thể thao ) lúc dạy cũng không hướng dẫn trực tiếp mà sử dụng những cách gián tiếp để diễn đạt, để người học có thể thực hành đúng một cách nhanh nhất. Và có thể nói, chính bản thân HLV cũng phải trãi qua quá trình tập luyện lâu dài, đến mức những động tác trở nên rất dễ dàng, như sinh hoạt thường ngày. HLV có thể cho bạn bài tập về nhà, bạn tập luyện và chợt nhận ra một điều ... có gì đó không ổn?!?
Mình đã dành nhiều thời gian để tìm hiểu từ sách vở, video... 99% các vận động viên chuyên nghiệp Slavik, Bryan, Michael, Ricardo... hoặc tiền bối Donnie Burns đều có một lời khuyên chung, dùng phần thân trên (torso, upper body) để khiêu vũ, sử dụng trung tâm (use the center),.... bước chân luôn luôn theo sau thân trên 1/nghìn giây Ý mình là chuyển động của đôi chân chỉ có được do nhận được tín hiệu từ thân trên, nó không tự ý vận hành.
Như theo phần bài viết bên trên, chúng ta đã xác định được điểm trung tâm. Chúng ta có chạm được vào nó không? Câu trả lời là có. Rất đơn giản, bạn đứng thẳng và dùng lòng bàn tay áp vào khung xương, trái hay phải đều được. Sau đó dùng 4 ngón tay (trừ ngón cái, nếu bạn nào dùng được ngón cái để ấn vào thì cứ dùng) ấn vào khu vực mà bạn phán đoán đó có thể là center của mình, ấn vào. Nếu bạn cảm thấy phần trên của bạn thu lại, xương sống cong, như thanh cao su bị bẻ cong.... thì chia buồn, các bạn tìm chưa ra nó. Nếu bạn nhấn vào đúng center, thì cả phần thân dưới từ hông trở đi sẽ bị kéo lên, đầu gối cong lại, gót chân kiểng lên, phần thân trên vẫn thẳng bình thường. Đây là phát hiện của mình, mình chưa thấy ai nói điều đấy. Phát hiện này có lợi gì? Nó được thể hiện rõ nhất, lúc các bạn nhảy samba, đối với người học 90% sẽ dùng sức nén xuống gối và bật lên. Nó không sai, nhưng nó chỉ trông giống Samba, chứ không phải Ballroom Samba. Nếu bạn xem kỹ video dạy Samba của WDSF, các HLV mặc dù họ không nói cụ thể, có thể họ "giấu nghề"...? nhưng tất cả đều có một điểm chung, là họ dùng toàn bộ thân trên, kích hoạt điểm trung tâm (center) nén toàn bộ cơ thể xuống, nếu bạn nhìn thấy đầu gối họ cong, không có nghĩa là họ dồn sức vào đầu gối hoặc chân, mà dồng vào hai điểm ở vị trí xương hông, nơi chúng ta dùng để vẽ đường chéo, xác định center ở bài trên. Chân họ cong, nhưng lưng thẳng, do center được kích hoạt nên bản thân người nhảy đúng kỹ thuật, sẽ không có cảm giác cơ thể bị trọng lực kéo xuống, mà ngược lại, cơ thể có xu hướng bật lên, trả lại cho ta dáng đứng thẳng ban đầu. Ở Rumba, Cha Cha, hay Jive điểm center cũng được tận dụng triệt để, nhưng khó hơn để ta có nhìn thấy, nhất là khi các vũ công đều mặc áo đen. Và Ricardo-Julia là hai VDV dùng điểm center này "lộ" nhất, với họ, nếu các bạn dùng chương trình chiếu video, chỉnh tốc độ chậm, bạn sẽ thấy rõ họ dùng phần thân trên một cách triệt để, để tạo động lực cho các bước nhảy.
Một điều nữa, rất đáng chú ý: mặc dù, chúng ta nhảy các điệu Mỹ Latin nhưng nền tảng kỹ thuật là của nghệ thuật múa Ba-lê. Cho nên điều quan trọng là lúc nhảy, lúc nào bạn cũng cảm thấy mình bay bổng trên đầu ngón chân, nếu không đạt được điều đấy, là do posture của bạn chưa đúng.
Mình cũng bổ sung thêm phần trên, về phần tay được nối với khung xương, mặc dù chúng ta, thu vai về sau, để cánh tay nhận được động lực từ center. nhưng không có nghĩa là nó bị khoá luôn ở đấy. Thậm chí, trong trạng thái đã kết nối, cánh tay vẫn còn có không gian hoạt động khá linh hoạt, chứ không như khiêu vũ cổ điển. Để tránh các bạn hiểu lầm.
Mình vẫn còn rất nhiều điều chỉ để nói về phần thân trên, nhưng thiết nghĩ, mình quá dốt văn, cố gắng lắm cũng không thể viết khá hơn. Nếu các bạn có thử tập luyện phần thân trên có kết quả tốt hoặc chưa tốt, thì có thể chia sẻ bằng cách viết lại comments phía dưới để mình biết, mình còn khiếm khuyết chỗ nào, để hoàn thiện. Hoặc nếu các bạn cho rằng bài viết này quá ... nhảm, cũng xin nêu nốt lý do, để mình sửa.
Bài viết rất hay, mình đang luyện tập và đang cố tìm hiểu khiêu vũ nhưng sao vẫn thấy mơ hồ . Bạn đã chỉ ra điểm trung tâm , nhưng bạn có thể hướng dẫn kỹ cách luyện tập để sử dụng được điểm trung tâm này, cụ thể hơn bằng video được không? Cám ơn tâm huyết của bạn!
Yeah, cảm ơn bạn đã tham gia. Phải rồi, căn bản là việc hướng dẫn bằng lời nói không minh hoạ là rất mơ hồ, không thể tránh khỏi. Tiếc là, kể các VDV khi thực hiện các video dạy khiêu vũ cũng chỉ nhắc qua ... điểm trung/trọng tâm, mà không giải thích rõ hơn. Mình cũng mất khá nhiều tgian để tìm ra cái gọi là trọng tâm ấy.
Cho đến thời điểm này, mình chỉ có thể khuyên bạn dù bạn đang ở trình độ nào đi nữa, trước khi bắt đầu tiết/giờ học khiêu vũ bạn dành ra 10ph để khởi động, không phải là các bài tập dãn tay chân, mà thực hiện các bài core isolation. Ví dụ: như ở đây có video của Julianne Hough, bạn chỉ cần tập 5ph đầu của video này thôi, nhưng thực hiện nó kéo dài, chậm sẽ được 10ph
Bạn phải cảm nhận được việc đầu tiên là khó thở nếu bạn chưa tập các loại bài tập này bao giờ. Dành thời gian lắng nghe cơ thể bạn, khi bạn thực hiện các động tác trên. Ít hay nhiều, lý thuyết tay và chân giao nhau theo dạng chữ X, như mỗi sáng thức dậy bạn vươn vai và giữ nguyên cơ thể ở vị trí đấy. Nơi giao nhau là điểm center của bạn, thử thực hiện các động tác đấy thử tưởng tượng cơ thể là một viên cubix, 6 mặt là 6 màu khác nhau, và xoay và xoay chung quanh một điểm. Hy vọng là bạn biết trò này.
Điểm center nằm bên trong cơ thể bạn, như viên cubix vậy, chúng ta không thấy được nó, nhưng việc xoay các mặt chung quanh nó, ta vẫn cảm nhận được điểm ấy tồn tại bên trong. Bạn phải cảm được nó. Ngoài ra, không ai giúp bạn được cả. Khi thực hiên các bước khiêu vũ, điều đại kỵ là nhìn xuống xem các động tác đã đúng chưa, hãy dùng gương, và cảm nhận sự chuyển động của khung xương, và các cơ, điểm center chỉ loanh quanh đâu đó... Hoặc có thể tìm thêm các bài tập core isolation khác trên youtube, nhưng phải chắc chắn một điều những người thực hiện là vũ công Dance Sport, để bạn có thể tiết kiệm tgian giữa một rừng người, video và các bài tập có định hướng hơn.
Ngoài ra, các bước Rumba cơ bản, căn bản đã phải dùng đến điểm center rồi, bạn có thể tham khảo ý kiến giáo viên hướng dẫn, nếu họ không cho bạn một câu trả lời vừa ý thì pm cho mình. Mình sẽ cố gắng giải thích lần nữa.
Đó là cách học của mình.
